Analysis of Social Alienation Factors between Imam Ali (PBHH) and his Contemporaries in Nahj Al-Balaghah

Document Type : Research Article

Author

Assistant Professor, Department of Quran and Ahl al-Bayt, Faculty of Theology and Ahl al-Bayt, Isfahan University, Iran.

Abstract

The notion of social alienation and its dimensions and factors are analyzed in most cultures and societies as a social problem. This concept implies a sense of separation and a lack of mental bonding between the individual and the community and will stop the socio-cultural development of society. Imam Ali (AS) faced major political and social events during the caliphate period. Confronting foreign and domestic enemies and neglecting people from the genuine Islamic culture caused them to feel distinctly and alienate between themselves and the surrounding society, which is clearly reflected in the sermons and letters in Nahj al-Balagha. The present study attempts to analyze social alienation of Imam Ali (AS) via a descriptive and analytical method and based on Melvin Seeman’s theory. The results of the research show that the feeling of powerlessness, social anomalies and cultural feelings of hatred are the most important factors in feeling social alienation in Nahj al-Balaghah.

Keywords

Main Subjects


قرآن کریم.
آصفی، محمد مهدی (1387ش)، «غربت و اغتراب؛ درنگی در حدیث: بدأ الإسلام غریبا...»، مجله علوم حدیث، دوره13، شماره1، صص20-42.
آئینه وند، صادق (1382ش)، تاریخ اسلام، قم: دفتر نشر معارف.
آجودانی، ماشاءالله (1387ش)، یا مرگ یا تجدّد دفتری در شعر و ادب مشروطه، تهران: نشر اختران.
ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله (1337ق)، شرح نهج‌البلاغه، قم: کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی.
ابن اعثم کوفی، ابی محمد احمد (بی‌تا)، الفتوح، بیروت: دار الندوة الجدیدة.
ابن بابویه، محمد بن علی (1400ق)، أمالی، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
ابن رجب، عبد الرحمن (بی‌تا)، کشف الکربة فی وصف أهل الغربة، قاهره: بی نا.
بحرانی، ابن میثم (1362ش)، شرح نهج‌البلاغه، قم: دفتر نشر الکتاب.
ابن ماجه، محمد بن یزید (1395ق)، سنن ابن ماجه، تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار احیاء التراث.
بلاذری، احمد بن یحیی (1424ق)، انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکّار و ریاض زرکلی، بیروت: دارالفکر.
بنی فاطمه، حسین و رسولی، زهره (1390ش)، «بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن». جامعه‌شناسی کاربردی، سال 22، شماره 41، صص 1-26.
تبریزی محسنی، علیرضا (1370ش)، «بیگانگی»، نامه علوم اجتماعی، دوره 2، صص45-62.
تبریزی محسنی، علیرضا (1373ش)، «بیگانگی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی»، نشریه کلمه دانشجو، صص27-29.
تبریزی محسنی، علیرضا (1375ش)، «بیگانگی، مانعی برای مشارکت و توسعه ملی: بررسی رابطه میان بیگانگی و مشارکت اجتماعی و سیاسی»، مجله نامه پژوهش، شماره1.
تبریزی محسنی، علیرضا (1381ش)، «آسیب‌شناسی بیگانگی اجتماعی – فرهنگی، بررسی انزوای ارزشی در دانشگاههای دولتی تهران»، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، شماره 26، صص119-182.
ترمذی، محمد بن عیسی (بی‌تا)، سنن الترمذی، تحقیق: احمد محمد شاکر، بیروت: دار احیاء التراث.
توفیقیان فر، علی حسن و همکاران (1394ش)، «بررسی شاخص های مفهوم بیگانگی اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 11، شماره 41، صص153-172.
جواد مغنیه، احمد (2004م)، الغربة فی شعر محمود درویش، بیروت: دار الفارابی.
حسین زاده، علی حسین و همکاران (1390ش)، «بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر بیگانگی از کار (مورد مطالعه: کارکنان پتروشیمی بندر ماهشهر)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 22، شماره 42، صص 167-182.
دشتی، محمد (1392ش)، ترجمه نهج‌البلاغه، تهران: انتشارات پیام عدالت.
ذهبی، شمس الدین (1414ق)، تاریخ اسلام، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی.
دورانت، ویلیام (1335ش)، تاریخ فلسفه، ترجمه: عباس زرین یاب خوئی، تهران: چاپ تابان.
راغب، نبیل (2002م)، موسوعة الفکر الأدبی، قاهره: دار غریب للطباعة و النشر و التوزیع.
ربانی، رسول و انصاری، محمد اسماعیل (1384ش)، جامعه‌شناسی کار و شغل، دیدگاهها و نظریه‌ها، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
روشنایی، پرهام و همکاران (1397ش)، «الگوی جامع فرهنگ قرآنی و تبیین نقش آن در تغییرات فرهنگی جامعه اسلامی از منظر آیت الله خامنه»، مجله مطالعات قرآن و حدیث، سال یازدهم، شماره دوم، صص31-60.
سید رضی (1392ش)، نهج‌البلاغه، مترجم: محمد دشتی، تهران: انتشارات پیام عدالت.
شاخت، ریچارد (1980م)، الاغتراب، ترجمه: کامل حسین یوسف، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
صادقی شاهدانی، مهدی (1396ش)، «تحلیل وظایف دولت در قبال مسئله عدالت از منظر قرآن و حدیث»، مجله مطالعات قرآن و حدیث، سال 11، شماره 1، صص65-85.
طبری، محمد بن جریر (1409ق)، تاریخ، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
علمی، محمود و هاشم زاده، ابو الفضل (1388ش)، «بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و از خود بیگانگی اجتماعی در بین دبیران دبیرستآن‌های شهر تبریز»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 2، شماره 5، صص 7-28.
فولادیان، احمد (1394ش)، «بررسی رایطه میزان بیگانگی اجتماعی و میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد»، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال پنجم5 شماره 17، صص 45-62.
کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد (1378ش)، نظریه‌های بنیادی جامعه شناختی، مترجم: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
مجاهد، عبد المنعم مجاهد (1985م)، الانسان و الاغتراب، بیروت: مؤسسه سعد الدین للطباعة و النشر.
مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
محمدی ری‌شهری، محمد (1389ش).، دانش نامه امیر المؤمنین(علیه السلام)، قم: انتشارات دار الحدیث.
مکارم شیرازی، ناصر (1375ش)، پیام امام، شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
منتظر القائم، اصغر (1386ش)، تاریخ اسلام (از آغاز تا سال چهلم هجری)، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
منقری، نصر بن مزاحم (1410ق)، وقعة صفّین، تحقیق: عبد السلام محمد هارون، بیروت: دار الجیل.
Seman’M. (1959). The Meaning 0f Alienation’ American sociologi, Cal Reciew. Vol.24, PP: 783-791.