‏«صلح» و «سلم» در قرآن کریم

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق

2 دانشجوی دکتری معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق

چکیده

‏«صلح» به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در مطالعات سیاسی و اجتماعی مورد توجه اندیشمندان بسیاری در این حوزه قرار ‏گرفته و تعاریف متعددی از آن بیان شده است. در اکثر تعاریف صلح مفهومی در برابر جنگ تعریف شده و با اتخاذ ‏رویکردی منفی، به «نبود جنگ» تعریف گردیده است. در رویکردهای نوین با اتخاذ نگاهی مثبت و فعال و به منظور ایجاد ‏صلحی پایدار، این مفهوم صرفاً ناظر به جنگ تعریف نشده، بلکه همه عوامل بر هم زننده صلح مورد توجه قرار می‌گیرند و ‏با اتخاذ منظری درونی و ذهنی به صلح در صدد ایجاد صلح پایدار می‌باشند. مقایسه تعریف قرآن کریم از صلح گویای ‏یکسانی‌ها و تفاوت‌هایی در این موضوع است.‏
گویاترین واژه در قرآن کریم که معادل صلح متعارف قرار می‌گیرد، واژه «سلم» است. سلم بیانگر صلح ایمانی و بیرونی ‏است. در این تحقیق با به کارگیری دو روش تحلیل محتوا و معناشناسی زبانی تلاش شده به درک مفهوم سلم در قرآن کریم ‏پرداخته و این نتیجه حاصل شده که همراهی مفهوم سلم در قرآن کریم با مفاهیمی چون عدالت، حق،‌ عزت و ایمان تعریفی ‏متفاوت از صلح ارائه می‌دهد. صلح اسلامی دارای رویکردی مثبت و درونی به صلح است که در قالبی عادلانه و به منظور ‏دستیابی به اهداف الهی ترسیم می‌گردد و ارزش عرضی آن ناظر به مقدمه سازی تحقق اهداف دین و عدالت است و خود ‏ارزشی مطلق و نهایی نیست که رسیدن به آن در هر شکلی متعالی‌تر از حالت نبود صلح تلقی گردد.‏

کلیدواژه‌ها