روش شیخ کلینی در طبقه‌بندی روایات کافی

نویسنده

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

چکیده

روش طبقه‌بندی احادیث متأثر از نظام طبقه‌بندی در هر دوره‌ای است که مؤلفان کتب با در نظر گرفتن ‏روش‌های مرسوم در عصر خویش به طبقه‌بندی احادیث می‌پردازند. کلینی جزء محدثانی است که در ‏طبقه‌بندی احادیث کتاب شریف «کافی» از روش طبقه‌بندی عصر خود یعنی طبقه‌بندی مفهومی آموزه‌های ‏حدیثی بهره گرفته است. اصل انتخاب و گزینش مفاهیم کلیدی کافی نیز مبتنی بر ضرورت‌ها و مسائل مطرح ‏در زمان تألیف آن است. مهمترین محورهایی که از مقدمه کافی قابل استخراج هستند عبارت است از: عقل و ‏جهل، فضل علم، ضرورت تمسک به سنت و قرآن، توحید، نبوت و امامت، آداب و فرائض و احکام.‏
کلینی با تکیه بر نقش ابزاری عقل، بر تمسک به کتاب و سنت و اخذ معارف از آنها تأکید دارد و کتاب و ‏عقل و جهل و فضل علم را مقدمه‌ای بر مباحث توحید، امامت و اخلاق و احکام قرار داده است. کلینی جامع ‏حدیثی خویش را به شیوه درختی از کل به جزء یا از اصل به فرع تنظیم کرده است. 

کلیدواژه‌ها