مطالعات قرآن و حدیث
الزامات روش شناختی مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم (بررسی نمونه محور آثار مرتبط با معناشناسی)
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهشکده اعجاز قرآن دانشگاه شهید بهشتی
2 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع)
3 استاد فلسفه دانشگاه تهران
چکیده
تحقق یک مطالعۀ میانرشتهای صحیح در گرو ایجاد همسنخی و مجانست میان رشتههای درگیر در آن است. ایجادِ سه گونه همسنخی برای چنین مطالعاتی ضروری است: همسنخی از جهتِ روش، زبان و مبانی معرفتشناختی. ایجاد همسنخی در این سه جهت می‌تواند ترکیب و همگرایی را در مطالعۀ میانرشتهای ایجاد کند. مسلماً همسنخیِ روشی یکی از مهمترینِ این الزامات محسوب می‌شود. بررسی نمونهمحور بخشی از پژوهش‌های میان رشته‌ای در حوزۀ مطالعات قرآنی سه لازمۀ روششناختی را برای ایجاد همسنخی روشی نشان می‌کند: 1- استفاده از روش‌هایی که در گفتمان علمی خود مقبول واقع شده و حد و مرز و استقلال خود را یافته باشند؛ 2- تنقیح دقیق معنای مورد نظر از روش مورد استفاده و بیان تمایز روش مورد نظر با روش‌های مشابه و بیان ضرورت استفاده؛ 3- استفادۀ ارگانیکی از روش مورد نظر به جای استفادۀ مکانیکی از آن. تحقق این سه ویژگی موجب می‌شود ایجاد زبان مشترک و برقراری گفتوگوی میانرشتهای که به حل مسئله و یا فهم بهتر پدیدار منجر می‌شود، به دست آید.
کلیدواژه‌ها
)