مطالعات قرآن و حدیث
نقش آیات تعلیل در سوره احزاب
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق (ع)
2 استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
3 دانشجوی دکتری دانشگاه مذاهب اسلامی
چکیده
سوره احزاب سوره‌ای است که مطالب خود را در سه بخش بیان نموده است. بخش اول ابطال سنتهای جاهلی و اصلاح سنتها، بخش دوم جریان جنگ احزاب و بخش سوم احکام الهی مربوط به همسران پیامبر(ص) و احکام گسترش حیاء و عفت در جامعه و در هر سه بخش به نقش منافقان در ایجاد بحران در جامعه اشاره دارد. در انتهای هریک از این سه بخش، آیات تعلیلی آمده است که با هم مشابهتهایی دارند و در آنها عباراتی چون میثاقی که از انبیاء گرفته شده است و سؤالی که از صادقین پرسیده میشود و امانتی که انسان آن را حمل میکند آمده که در سوره منظور از آنها به صراحت مشخص نیست و لذا آیات تعلیل سوره، معرکه آرای گوناگون مفسران قرار گرفته است. این مقاله با توجه به مطالب کل سوره، درصدد فهم ارتباط آیات تعلیل فوق با یکدیگر و یافتن معنای عبارات ابهام‌آمیز در آنها است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد این سه آیه تعلیل، مکمل یکدیگر و حلقهی ارتباط سه بخش سوره هستند. در تعلیل اول منظور از میثاق، ابلاغ اوامر الهی و اقامه احکام الهی توسط پیامبران علی‌رغم مخالفت منافقان و کافران است و منظور از سؤال از صادقان، برقراری نظام سؤال و حساب و سنجش صدق مؤمنان در برابر دستورات و اوامر الهی است و در تعلیل سوم، منظور از امانت، اطاعت و پذیرش ولایت خدا و رسولان است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)