مُفاد آیات وعید بنی‌اسرائیل در سوره اسراء

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوی

چکیده

آیات شریفه 4 الی 8 و همچنین آیه 104 سوره مبارکه اسراء، حاکی از اعلام پیشین خدای سبحان در خصوص دو افساد بنی‌اسرائیل و به‌تبع آن دو عقوبت ایشان است؛ در دوران پس از تشکیل رژیم اسرائیل (1948م)، تعداد قابل‌توجهی از عالمان مسلمان، با تخطئه تفسیر و تطبیق مفسران پیشین در خصوص این آیات، تفسیر و تطبیق جدیدی مرتبط با حکومت اسرائیل ارائه نمودند، هرچند با جزئیاتی متفاوت. روشن است که بحث مزبور در مقطع معاصر، مهم و تأثیرگذار و خطیر است، فلذا هر­گونه تساهل و بی‌مبالاتی در آن می‌تواند آسیب‌زا باشد؛ مقاله حاضر درصدد آن است که با واکاوی و تحلیلِ منطقی متن آیات، در راستای نیل به مُفاد دقیق‌تری از آیات گام برداشته و زمینه را برای رهیافت به تطبیق صحیح آیات فراهم سازد. با بررسی‌های انجام‌شده اجمالاً این مطلب ظهور می‌یابد که دو افساد مذکور در آیات شریفه با استکبارِ شدیدِ حاکمیتی از ناحیه بنی‌اسرائیل در منطقه قدس تحقق خواهد یافت و با دو عقوبت سخت الهی مجازات خواهد شد که تحقق هر دو عقوبت به دست گروهی که خود طعمِ سیطره و استکبار بنی‌اسرائیل را چشیده‌اند و دارای انگیزه الهی و عبودیت و شجاعت خواهد بود و با تحقق عقوبت دوم، بنی‌اسرائیل تا قیامت زیر سیطره ایشان خواهند ماند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
 
کتاب‌نامه:
قرآن کریم.
آلوسى، سید محمود، (1415 ق)،‏ روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏، تحقیق: على عبدالبارى عطیة، بیروت: دارالکتب العلمیه.‏
ابن الجوزی، جمال الدین ابو الفرج، (بی تا)، تاریخ بیت المقدس، المحقق: محمد زینهم محمد عزب، بی جا: مکتبة الثقافة الدینیة.
ابن عاشور، محمد بن طاهر، (1997م)، التحریر و التنویر، تونس: دار سحنون للنشر والتوزیع. 
ابن فارس، أحمد، (1404 ق)،‏ معجم المقاییس اللغة، محقق/ مصحح: هارون، عبد السلام محمد، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.‏
ابن ‏کثیر، اسماعیل بن عمر، (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم(ابن کثیر)، محقق: شمس‏الدین، محمد حسین‏، بیروت‏: دار الکتب العلمیة.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414 ق)‏، لسان العرب، محقق: میر دامادى، جمال الدین‏، بیروت‏: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
الباش، حسن، (1425ق)، القدس من الإسراء الی وعد الآخره (سبع آیات تخزل التاریخ)، بیروت: دار قتیبه.
بحرانى، هاشم، (1415ق)، البرهان فی تفسیر القرآن،‏ محقق: بنیاد بعثت، واحد تحقیقات اسلامى، قم:‏ موسسة البعثة.
بخارى،  محمد بن اسماعیل، (1410 ق)، صحیحالبخاری، قاهره: لجنة إحیاء کتب السنة.
بیضاوى، عبدالله بن عمر، (1418 ق)‏، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق: محمد عبد الرحمن المرعشلى، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
پفایفر، (1386ش)، «بنی اسرائیل»، دانشنامه جهان اسلام، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
التمیمی، اسعد بیوض، (بی تا)، زوال اسرائیل حتمیة قرآنیة، قاهره: المختار الاسلامی.
الحاج إبراهیم، زیان أحمد، (1995م)، «ان الشرطیه فی القرآن الکریم»، اللسان العربی، شماره 40، رباط: مکتب تنسیق التعریب.
جرار، بسام، (1423ق)، زوال إسـرائیل عام 2022م نبوءة أم صُدَف رقمیـة، بی جا: بی نا.
حمد الفتلاوی، مهدی، (1385ش)، سقوط اسرائیل، ترجمه: محمد باقر ذوالقدر، قم: بوستان کتاب.
حَوّی، سعید، (1424ق)، الاساس فی التفسیر، قاهره: دار السلام.
دقر، عبد الغنى، (بی تا)، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف‏، قم: الحمید.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412ق)، ‏مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار القلم.
رضایی کهنمویی، علی، (1391ش-الف)، «اجل یهود؛ پایان دنیا یا رجعت عیسی(ع)؟»، نشریه علمی پژوهشی مشرق موعود، شماره 22.
رضایی کهنمویی، علی، (1391ش-ب)، «غلبه نهایی اسلام بر ادیان»، نشریه علمی پژوهشی مشرق موعود، شماره 23.
الرفاعی، عدنان، (بی تا), نهایة إسرائیل فی القرآن الکریم، بی جا: بی نا.
‏زحیلى، وهبه، (1411 ق)،‏‏ التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، دمشق: دار الفکر.
زمخشرى، محمود، (1407ق)‏، ‏الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‏، بیروت‏: دار الکتاب العربی.
السنباطی، محمد، (بی تا)، افساد الیهود کما جاء فی  القرآن و التوراه و الانجیل، بی جا: بی نا.
سیوطى، عبدالرحمن، (1404ق)، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى.
شیخو، محمد امین، (2007م)، السید المسیح رسول السلام، یلوح بالافق، جمع و تحقیق: سامر احمد هندی، دمشق: دار النور بشیر.
صادقى تهرانى، محمد، (1365ش)،‏ الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن‏، قم: انتشارات فرهنگ اسلامى‏.
صغیر، محمود احمد، (1422ق)، الادوات النحویه فی کتب التفسیر، دمشق: دار الفکر.
طباطبایى، سیدمحمدحسین‏، (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن،‏ بیروت: ‏مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏.
طبرسى، فضل بن حسن‏، (1372ش)‏، مجمع البیان فى تفسیر القرآن،‏ تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر، (1412ق)، ‏جامع البیان فى تفسیر القرآن‏، بیروت: دار المعرفه.‏
طنطاوی، محمد، (1420ق)، بنو اسرائیل فی القرآن و السنه، قاهره: دار الشروق.
فتاحی زاده، فتحیه؛ شیردل، معصومه، (1397ش)، «معناشناسی توصیفی «فساد» در تفسیر آیات قرآن کریم»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات تفسیری، شماره34.
فرحات العاملی، شیخ جهاد عبد الهادی، (1430ق)، الشیعة والمسجد الأقصى، لبنان: دار الملک.
عفانه، حسام الدین، (2015م)، یسألونک، فلسطین: ابودیس.
عیاشى، محمد بن مسعود، (1380 ق)، تفسیر العیاشی، محقق: رسولى، هاشم‏، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة.
کورانی، علی، (1382ش)، عصر ظهور، ترجمه: عباس جلالی، تهران: شرکت چاپ و و نشر بین الملل.
گویتین، (1379ش)، «بیت المقدس»، دانشنامه جهان اسلام، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
مجلسى، محمد باقر، (‏1403 ق)، ‏بحار الأنوار، بیروت:‏ دار إحیاء التراث العربی.‏
مرتضی العاملی، سید جعفر، (1433ق)، اسرائیل... فی آیات سورة بنی اسرائیل، لبنان: المرکز الاسلامی للدراسات.
مکارم شیرازى، ناصر، (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
میدانی، عبد الرحمن حسن حنبکه، (1389ش)، مکاریت یهودیه من ابداع تاریخ (کارنامه ننگین یهود در طول تاریخ)، مترجم: زمانپور، عبد الرحمن، تهران: نشر احسان.
وهبه بباوی، ولیم، بی تا، دایرةالمعارف الکتابیه، قاهره: دار الثقافه.
هلال، محمد، (1417ق)، الاسراء و الاسرائیل، اردن: دار البشیر.