رهیافت زبان‌ شناسانه در تحلیل معنای هفت آسمان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

چگونگی و سیر تکوّن جهان، از جمله مباحث میان­رشته­ای است که از دیرباز محل بحث و کنکاش از سوی دانشمندان علوم تجربی و علمای دین بوده است. پژوهش حاضر با روش کتابخانه­ای در گردآوری مطالب و شیوه اسنادی در نقل دیدگاه­ها و روش تحلیل کیفی و توصیفی محتوا در ارزیابی داده­ها به بررسی و تحلیل دیدگاه­های مختلف پیرامون این مسئله با رویکرد زبان‌شناسانه پرداخته و به این نتیجه رسیده که با توجه به ذووجوه و ذوبطون بودن قرآن ­کریم، می­توان دیدگاه­های معتبرِ مطرح شده درباره این مسئله را داخل در ابعاد زبان قرآنی رده­بندی نمود؛ به طوری‎که نگرش­های متقدمان آیات مورد بحث، بیشتر ناظر بر زبان «عرف عام» قرآن بوده و در مقابل، دیدگاه­های مفسران معاصر بیشتر برگرفته از زبان «باطنی­ علمی» و زبان «عرف خاص» قرآن است که بیشتر در تفاسیر علمی و قرآن به قرآن، نمود پیدا کرده است. درنهایت، نگارنده با تکیه بر زبان باطنی علمی قرآن و با استناد به قرائن درونی و بیرونی، هفت آسمان در آیه 11 سوره فصلت را ناظر بر طبقات جو دانسته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم.
آل‌محمد، سید تقی، (1395)، روش­شناسی تفسیر طنطاوی در آیات مربوط به فیزیک و نجوم، پایان­نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (بی‌تا)، رسائل بن سینا، قم: نشر بیدار.
حسینی شیرازی، سید محمد، (١٤٢٤ق) تقریب القرآن الی الأذهان، بیروت: دار العلوم.
جعفری، یعقوب، (بی‌تا)، کوثر، بی‌جا.
جمیلی، السید، (2000م)، الإعجاز العلمی فی القرآن، بیروت: دار و مکتبة الهلال‏.
حجازی، سید علی‌رضا، (1389ش)، «تصویر هفت آسمان در قرآن و تمام نهج البلاغه»،پژوهش‌های نهج‌البلاغه، دوره‌ی 10، شماره 27 و 28.
خلف، حسن، (1438ق)، «الدلالة المجازیة للأعداد الأصلیة فی القرآن الکریم»، دراسات فی العلوم الانسانیه، دوره 23، شماره‌ 2.
 درویش، محیى الدین، (1415ق)، اعراب القرآن و بیانه، سوریه: دار الارشاد.
دیکسون، رابرت. تی، (1382ش)، نجوم دینامیکی، مترجم: احمد خواجه نصیر طوسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، (1420 ق)، تفسیر کبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار الکتب العلمیة.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: الدار الشامیة.
ریگدن، جان، (1381ش)، دانشنامه فیزیک، تهران: دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه.
زرکشی، بدر الدین محمد بن عبد اللّه، (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة.
سیوطی، جلال الدین، (1321ق)، الإتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتاب العربى.
طالقانى، سید محمود، (1362ش)، پرتوی از قرآن، تهران: شرکت سهامى انتشار.
طباطبایی، محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم المقدسه.
طنطاوی جوهری، محمد سید، (1350ق)، الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم، مصر: مصطفى البابی الحلبی.
غزالی، محمدبن محمد، (1412ق)، احیاء علوم الدین، بیروت: دار الکتب العلمیه.
قاسمی، محمد جمال الدین، (1418ق)، محاسن التأویل، بیروت: دار الکتب العلمیه.
قلندری، حنیف، (1390ش) «ماهیت فیزیکی افلاک: بررسی مفهوم فلک در آثار هیئت»، مجله تاریخ علم، دوره نهم، شماره 1، صص 108-67.
کافمن، ویلیام، (١٣٦٦ش)، سیارات و اقمار، مترجم: علی درویش، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
مدرسی، سید محمد تقی، (1419ق)، من هدی القرآن، تهران: محبیّ الحسین.
مکارم شیرازی، ناصر، (1364ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مور، پیتر، (1367ش)، سرگذشت زمین، مترجم: عباس جعفری، تهران: انتشارات گیتاشناسی.
نجفی، روح الله، (1391ش)، «در جستجوی هفت آسمان»، کتاب قیم، دوره‌ دوم، شماره 7.
نیازمند شیرازی، یدالله، (1335ش)، اعجاز قرآن از نظر علوم امروزی، تهران: شرکت چاپ میهن.
Northon, Karen (2015), "Daily Views of Earth", Available on New NASA Website. NASA. Retrieved.
Zell, Holly (2015), "Earth's Upper Atmosphere". NASA. Retrieved.