در دو حوزه می‌توان به نقد حدیث پرداخت؛ حوزه متن و سند. در خصوص نقد سندی حدیث تلاش‌های متعددی در طول قرون متمادی صورت گرفته و از آنجا که این روش از جمله روش‌های سنّتی نقد حدیث است، در حدیث پژوهی سابقه‌ای دیرینه دارد. اما در خصوص نقد متنی حدیث تلاش‌های اندکی صورت گرفته و همچنان ملاک‌ها و معیارهای این نوع نقد مشخص و متمایز نشده است. در این مقاله به دنبال آن هستیم تا با مراجعه به برخی از اصول و مبانی شریعت، به نوعی ملاک‌های نقد متنی حدیث را احصاء و استخراج نموده و کاربرد هر کدام را جهت آشنایی حدیث پژوهان بیان کنیم. ملاک‌های نقد متنی حدیث که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته و فارغ از نقد اسنادی به مشکلات متنی حدیث توجه دارد، عبارتند از: مخالفت متن با نصوص قرآن کریم، مخالفت متن با سنت مقطوع، مخالفت متن با احکام عقلی، مخالفت متن با تاریخ معتبر، مخالفت متن با مسلمات علوم تجربی، نقد متن توسط حدیث مضبوط دیگر، نقد متن بر اساس عدم تناسب با پرسش راوی، نقد متن بر اساس مخالفت با روایات مشهور امامیه و موافقت با عامه، نقد متن بر اساس سبک و سیاق آن، نقد متن بر اساس شأن صدور حدیث، مخالفت متن با نسخه‌های معتبر، مخالفت متن با شأن و مقام معصوم (ع)، طولانی بودن متن و دلالت آن بر مطالب عجیب و غریب.
)